środa, 5 czerwca 2019

Pałac Czartoryskich w Pełkiniach

Pałac w Pełkiniach należał od 1889 roku do Witolda Czartoryskiego i Jadwigi z hr. Dzieduszyckich. Wcześniej dobra Pełkińskie należały kolejno do Dunikowskich, Ostrogskich, Lubomirskich i Sanguszków.
Witold Czartoryski s. Jerzego

W czasie II wojny światowej pałac i park uległy znacznym zniszczeniom.
Na początku 1945r. zabudowania i park zostały przejęte przez Referat Opieki Społecznej Urzędu Powiatowego w Jarosławiu i po remoncie utworzono tu Państwowy Dom Pomocy Społecznej.
Od kilku lat rezydencja wraz z parkiem powróciła do spadkobierców prawowitych właścicieli, jest w trakcie remontu.


W ogrodzie pałacowym pośród ciekawych gatunków drzew stoi figura Matki Bożej, ufundowana z okazji złotych godów Witolda i Jadwigi.

W sąsiedztwie parku, w którym rosną daglezje, kasztanowcedęby szypułkowe, lipy drobnolistne oraz buki i cisy, limby, choina kanadyjska i magnolie zachowały się pozostałości budynków folwarcznych: rządcówka, lamus, stajnia i stodoła oraz domek ogrodnika. Obok pałacu są również dwa spore stawy. 
***
8 czerwca 2019 w Jarosławiu odbędzie się "Dzień Patrona Miasta Jarosławia bł. o. Michała Czartoryskiego". Byłam dzisiaj w Urzędzie Miasta, gdzie na II piętrze w sali posiedzeń znajduje się tablica pamiątkowa na pamiątkę ustanowienia Bł. Michała Czartoryskiego OP, syna tej ziemi patronem miasta Jarosławia, 11 czerwca 2005 roku.

Jan Franciszek Konrad Czartoryski (późniejszy o. Michał) ur. się 19 lutego 1879 roku w Pełkiniach koło Jarosławia, jako syn Witolda i Jadwigi z Dzieduszyckich. W latach 1914-1915 Jan spędził 8 miesięcy na Morawach, na zamku we Vranovie (Frain), u swych krewnych Adama i Stefanii Stadnickich. Wybuch I wojny światowej sprawił, że kolejne cztery miesiące Jan spędził już w wojsku austriackim, w 7. dywizjonie artylerii konnej, a potem, w latach 1915-1916, odbył służbę wojskową ucząc się w szkole oficerskiej armii austriackiej. Przygotowywał się jednocześnie do złożenia matury, którą zdał w trybie „wojennym” 10 stycznia 1916 r., w Cesarsko-Królewskiej II Wyższej Szkole Realnej w Krakowie.
Młody Jan Franciszek Czartoryski otrzymał zatem dyplom uprawniający do studiów na Politechnice. W 1917 roku rozpoczął studia na wydziale architektury Politechniki Lwowskiej.
Od listopada 1918 r. do połowy 1919 r. był uczestnikiem obrony Lwowa oraz „wojny ukraińskiej” pod wodzą kpt. Czesława Mączyńskiego. Następnie w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. wraz z „Orlętami Lwowskimi” Jan bronił miasta przed armią Budionnego.
W 1927 wstąpił do dominikanów, święcenia kapłańskie przyjął 20 grudnia 1931 roku w Bazylice Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu. 







Brał udział w Powstaniu Warszawskim, jako kapelan Zgrupowania AK "Konrad". 6 września 1944, po upadku Powstania na Powiślu, nie wycofał się z oddziałami powstańczymi i nie skorzystał jak mu radzono, z możliwości ukrycia się przed Niemcami w stroju sanitariusza, lecz pozostał w szpitalu do końca z grupą ciężko rannych powstańców i cywilów. Kiedy Niemcy zajęli szpital, odnosili się do kapelana i rannych z wrogością, dając niedwuznacznie do zrozumienia jaki czeka ich los. Ojciec Michał nie zwracał na to uwagi i spokojnie się modlił. Pół godziny po ewakuacji obsługi szpitala hitlerowcy zamordowali pozostałych tam rannych oraz O. Michała, a ciała ofiar spalili na pobliskiej barykadzie.
Ojciec Święty Jan Paweł II, 13 czerwca 1999 roku w Warszawie beatyfikował bohaterskiego zakonnika w grupie 108 Męczenników II Wojny Światowej.
W Bazylice OO Dominikanów o godz. 17:30 odbyło się wspomnienia rodzinne Barbary Czartoryskiej.



Jarosław (podkarpackie)

Jarosław miasto nad Sanem w woj. podkarpackim. Patronem miasta jest błogosławiony Michał Czartoryski. 
W centralnej części Rynku stoi Ratusz będący siedzibą Urzędu Miasta w Jarosławiu. Wybudowany w XVII w., wielokrotnie przebudowywany. Na przełomie XVIII i XIX wieku służył jako magazyn wojskowy i został mocno zdewastowany. W 1852 roku miasto wykupiło budynek od rządu austriackiego. Jednym z architektów obecnego Ratusza był znany krakowski architekt Teodor Talowski. Na ratuszowej wieży znajduje się zegar, pochodzący z 1896 r.

W Ratuszu na II piętrze w sali posiedzeń znajduje się tablica pamiątkowa na pamiątkę ustanowienia Bł. Michała Czartoryskiego OP, syna tej ziemi patronem miasta Jarosławia, 11 czerwca 2005 roku.


**
Mural z patronem Jarosławia, Bł. Michała Czartoryskiego OP., autorstwa jarosławskiego artysty Marka Gliwy.
**
Kamienica Orsettich – jeden z zabytków architektury mieszczańskiej w Jarosławiu. Od 1945 jest siedzibą muzeum, w którym znajdują się ekspozycje związane z historią miasta i kulturą mieszczańską.
Wilhelm Orsetti (Guglielmo) herbu Złotokłos był kupcem i bankierem pochodzenia włoskiego, przybył do Polski z Lukki w 1632r. Kamienicę w jarosławskim Rynku nabył w 1633 roku, już 10 lat później uważany był za najbogatszego kupca w Krakowie. Został wpisany w poczet obywateli Krakowa. Handlował kosztownościami, suknem, jedwabiem, Wisłą spławiał do Gdańska miedź. Zmarł w 1659 r.



Średniowieczna studnia miejska na Rynku w Jarosławiu. W czasie wojen najeźdźcy często zatruwali wodę.
**
Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Jarosławiu wg projektu Teodora Talowskiego, obecnie siedziba Miejskiego Domu Kultury.
**
Kolegiata pw. Bożego Ciała - d. kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty budowany w latach 1582-1594. Przed kościołem ustawione kopie rzeźb Tomasza Huttera.


Dawne Kolegium Jezuitów - budowa rozpoczęta w 1580 roku, pracami kierował Józef Briccius. Po kasacie zakonu budynki kolegium zajęte zostały na magazyny wojskowe i koszary.

**
Zespół kościelno-klasztorny sióstr benedyktynek w Jarosławiu (Opactwo Sióstr Benedyktynek). W czasach zaborów za Cesarza Józef II klasztor zamieniono na magazyny i warsztaty mundurowe. Od roku 1870 w klasztorze zwanym "Anna Kasarnia" stacjonował 10 Dywizjon Artylerii Konnej.
Fortyfikacje opactwa sióstr benedyktynek - koszary św. Anny (St. Anna Kaserne) 

zobacz też: http://aordycz.blogspot.com/2012/12/jaroslaw.html


Pomnik Anny Jenke, Służebnicy Bożej, która w czasie II wojny i po wojnie, działając w konspiracji pomagała rannym. M. in. leczyła rannych po bitwie w Kuryłówce (6-8 maja 1945), których przywożono do Jarosławia.
Inskrypcja na postumencie głosi: Anna Jenke (1921-1976) Wspaniała nauczycielka i wychowawczyni młodzieży. Miłująca Boga, ludzi i ojczyznę.
 

Nieodłącznym elementem procesji na Boże Ciało są ołtarze, przy których zatrzymują się wierni aby wysłuchać Słowa Bożego.
Ołtarz przy Kościele pw. świętych biskupów Mikołaja i Stanisława - Opactwo Benedyktynek w Jarosławiu. Na ścianie tablica i wizerunek ks. Franciszka II Rakoczego.
 
***
Baszta Rakoczego - jedna z dziewięciu baszt, będących częścią muru obronnego okalającego czterystuletnie Jarosławskie Opactwo Benedyktynek.




 
 
Baszta bramna - brama prowadząca do dawnego Opactwa Benedyktynek w Jarosławiu i kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena.
 


**
Cerkiew greckokatolicka zbudowana w latach 1717 - 1747. Na elewacji frontowej rzeźba Orkusiewicza "Ukrzyżowanie".


**
Bazylika Matki Bożej Bolesnej i klasztor dominikanów.
W miejscu dzisiejszego kościoła początkowa stała drewniana kaplica. Wśród pielgrzymów przybywających modlić się do Matki Bożej była Królowa Jadwiga, ktora 18 lutego 1387 roku modliła się o powodzenie wyprawy na Ruś.

W 1410 roku, a później w 1420 kaplica została splądrowana i zniszczona przez hordy tatarskie ale mimo pożaru kaplicy, figura Matki Bożej cudownie ocalała.


Cudowna Pieta - figura Matki Bożej Bolesnej z Jezusem Ukrzyżowanym. Rzeźba wykonana z jednego kawałka drzewa lipy, z II połowy XIV w., polichromowana. 

W 1421 roku zbudowano murowany gotycki kościół. 
Rok 1656. Podczas Potopu nawiedza kościół król Jan Kazimierz, a także król szwedzki Karol Gustaw, który urządza w klasztorze i kościele siedzibę sztabu głównego.
W 1683 roku król Jan Sobieski zatrzymuje się tu przed wyprawą wiedeńską. 
Później kościół rozbudowano i przekazano Zakonowi Jezuitów. Po kasacie zakonu jezuitów (1773) zespół przekazany został dominikanom przybyłym w 1777 r. z Bochni. 
W czasie I wojny światowej w klasztorze Austriacy organizuję kwaterę sztabu. Do końca I wojny światowej w klasztorze rezydowało wojsko austriackie równocześnie z zakonnikami. 
W czasie II wojny światowej kościół i klasztor zajęło Gestapo, zakonnicy zostają aresztowani i wywiezieni w okolice Sieniawy, a kościół zamienili na magazyny zboża i koszary.
Jednym z najcenniejszych zabytków w Jarosławiu jest Ołtarz Relikwii w Kościele Dominikanów. Powstał w 1708 roku. Są tu relikwie świętych, m. in. Stanisława Kostki, Jana Pawła II. 

Zabytkowe organy
Chrzcielnica
**
W 1931 roku w kościele święcenia kapłańskie przyjął bł. Michała Czartoryski OP. 

 
Bazylika Matki Bożej Bolesnej i klasztor dominikanów w Jarosławiu. Przed bramą po lewej jeden z ołtarzy, przy którym podczas procesji na Boże Ciało zatrzymują się wierni aby wysłuchać Słowa Bożego.
 
Procesja na Boże Ciało z udziałem Jarosławskiej Orkiestry Dętej „Laudate Dominum” przy Kaplicy z cudownym źródełkiem. 
  
**
Kaplica z cudownym źródełkiem na terenie Bazyliki Matki Bożej Bolesnej ("Panny Marii") i klasztoru dominikanów w Jarosławiu. Postawiono ją w 1752 roku nad źródełkiem, które wytrysnęło w miejscu znalezienia cudownej jarosławskiej Piety z XIV wieku.
Woda ze studni ma podobno właściwości uzdrawiające. Kaplica „Nad źródłem” zw. Studzienką we wnętrzu ozdobiona jest malowidłami z opisami cudownych uzdrowień oraz ołtarzykiem z kopią cudownej figury.


 
Ołtarz z kopią figury Matki Bożej Bolesnej z Jezusem Ukrzyżowanym. Znajduje się w murowanej kapliczce ze studnią z cudownym źródłem " pod murami " klasztoru oo. Dominikanów w Jarosławiu.

zobacz też:
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...